noktaya gitti, taksimetrede 4 ayrı fiyatla karşılaştı
New York'ta bir şikayet üzerine başlatılan soruşturmada 35 bin
taksicinin taksimetreyle oynayarak yolsuzluk yaptığı belirlendi ve tam
8.3 milyon dolarlık vurgun ortaya çıkarıldı.
New York'ta ortaya çıkan taksimetre yolsuzluğunun Türkiye ayağını
araştırıldı, şaşırtıcı sonuçlar ortaya çıktı. 4 kişi, Esentepe'de bir
merkezden aynı anda, dört farklı taksiye bindi. Dört araç peş peşe
yola çıktı. Hedef Atatürk Havalimanı karşısında bulunan CNR Expo
Fuarı'ydı. Yola çıkarken İstanbul trafiğinin nispeten rahat olduğu
öğle saatleri seçildi. Yaklaşık 22 kilometrelik yol Haliç Köprüsü,
Merter, İncirli ve Şirinevler'de trafik yoğunluğu yüzünden
duraklayarak 35 dakika sürdü.
Yüzde 5 fazla yazıyor
CNR'ın önüne gelindiğinde taksimetrelere bakıldı ve rakamların
birbirini tutmadığı görüldü. En ucuz aracın taksimetresinde 34.14 lira
yazıyordu.
Diğer taksimetrelerde ise sırasıyla 34.84, 35.40 ve 35.68 lira hesap
çıktı. En az yazanla en çok yazan arasında tam 1.54 TL fark vardı. Bu
rakam küçük gözükmesine rağmen 1 kilometrede 1.4 TL birim fiyatı
gözönüne alınınca en pahalı taksinin aynı yolu gitmesine rağmen bin
100 metre karşılığı fazla ücret yazdı.
En az yazan taksimetredeki açılış ücreti olan 2.50 TL çıkarılınca
hesap 31.64 TL oluyordu. Her yüz metrede 14 kuruş artan taksimetreyle
bu fiyat hesaplanınca 22.6 km yol katedilmişti.
Küçük lastik kullanıyorlar
Peki bu fark neden ortaya çıktı? Bunun cevabı lastik ebadında gizli.
Şu anda piyasada çürük taksicilerin en çok başvurduğu oyun lastiklerin
ebadı ile oynamak. Ayar yaptırmaya daha büyük bir lastikle giden
taksici sonra daha küçük bir lastik kullanarak hesabı yükseltiyor.
Çünkü taksimetre ayarlaması tekerleğin 100 metrede attığı turdan
hesaplanıyor. Lastik ebadını küçülten taksici belirlenen tur sayısına
daha erken ulaştığı için yaklaşık yüzde 5 ya da 6 civarında fazla para
kazanıyor.
Uzmanlar, taksilerde yaşanan bu tip dolandırıcılıkların önüne
geçilmesi için mutlaka hologram etiketli teknik raporun aracın bir
yerine yazılıp asılması gerektiğini ve muayeneye giden taksinin bu
tablo üzerinden çok rahat denetlenebileceğini belirtiyor.
Ekstra tuşuyla tatlı para
Piyasadaki en yeni ürün olan dikiz aynasında taksimetreyi üreten TETAŞ
Elektronik'in sahibi Hüseyin İncekara piyasada oynanan diğer oyunları
şöyle anlattı: "Son sistem dikiz aynalı taksimetremizi üretmeden önce
iki sıkıntı vardı. Biri ekstra butonu diğeri ise tarife tuşlarıydı.
Araç seyir halindeyken şoför gündüzden gece tarifesine dönüyor ve
haksız kazanç elde ediyordu.
Yine ekstra tuşuna her basışta 0.25 kuruşluk artış sağlanıyordu. Bu
artışı taksimetreye dokunmadan rahatça yapabilmek için ekstra tuşuna
giden kablolara bağlantı yapıp bunu selektörüne, radyosuna, gizli bir
düğmeye bağlayan taksiciler vardı.
Burada mühür kırıldığı için yakalandığında ise cezası da ağır
oluyordu. Ancak büyük şehirler şimdi bu konuda rahat. Çünkü İstanbul,
Ankara ve İzmir'de 2009 Eylül'ündeki tarife değişikliğiyle hem ekstra
tuşları kapalı hem de artık tek tarife kullanılıyor. Ancak Akdeniz ve
Ege şehirlerinde bu numaraların hala devam ettiği de gelen duyumlar
arasında."
Döviz ayarları değiştiriliyor
"Diğer bir yöntem ise bazı taksimetrelerde bulunan döviz ayarlarını TL
ile eşitlemek ya da daha düşük değerlere getirmek. Bu genelde
turistlere karşı yapılıyor.
Mesela 20 TL'lik bir yere giden turiste taksimetredeki 'euro' işareti
gösterilerek 20 euro ödettiriliyor. Ancak biz bunu da yaptığımız bir
şikayetle engelledik.
Tabii bunu hala kullanan taksiciler olabilir." Dövizle ücret almanın
önüne geçebilmenin tek yolu polis tarafından yapılacak sıkı denetimler
olduğu belirtiliyor.
Taksicilerin 4 bahanesi!
Taksİcİlere göre meslek çürüğü olarak adlandırılan bu kişilerin
taksimetre oyunlarına başvurmasının 4 nedeni var:
* Korsan taksiler: Özellikle büyük şehirlerde her gün sayıları artıyar
ve taksicilerin kazançlarının azalmasına neden oluyor.
* Gece tarifesinin kaldırılması: Gece taksiye binen yolcu sayısı daha
az olduğu için gelir kaybı da artıyor.
* Maliyet yüksek: Akaryakıt ve yedek parça fiyatları büyük hızla artıyor.
* Gelir düşük: Bir taksiden ortalama 4 aile geçiniyor. Taksi
plakasının sahibi plakayı genelde 3 bin 250 ya da 3 bin 500 TL'ye
çalıştıracak bir kişiye kiralıyor. Kiralayan kişi ise aracı gündüz ve
gece çalışacak iki şoföre emanet ediyor.
Şoförler hafta içi günde 90'ar TL kiralayan kişiye ödemek zorunda. Bir
başka deyişle plakayı kiralayan kişi de yaklaşık 5 bin TL kazanıyor.
Şöforler ise toplamda günde 180 TL ve yakıt parasını çıkardıktan sonra
kendilerine para kazanmak için direksiyon sallıyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder